Wspólny projekt z DLG

W drugim roku prowadzenia eksperymentu całkowita suma opadów przypadających na okres od sierpnia 2017 do lipca 2018 roku wyniosła ok. 380 mm/m², podobnie jak w sezonie 2016/17. Te niewielkie ilości opadów nie pozwoliły uzyskać wystarczającego zaopatrzenia w wodę. Ze średnią raportowaną wynoszącą 511 mm (1981-2010) Bernburg należy do regionów suchych, a te ilości wody, które spadły w latach 2016/17, a zwłaszcza w 2017/18, były jeszcze niższe.

Lessowy czarnoziem to bardzo dobre gleby ze średnią bonitacyjną gleby wynoszącą 85 punktów i użyteczną pojemnością gleby rzędu 250 mm_. Pomimo długich okresów suszy panujących na tych terenach wiosną i latem 2018 roku, plony osiągnęły średni poziom.

Siew na polach doświadczalnych w eksperymentalnym roku 2017/18 rozpoczął się 01.09.2017 r. siewem rzepaku ozimego. Przygotowane pod zasiew pole po przedplonie pszenicy ozimej zostało spulchnione agregatem HORSCH Focus TD na głębokość ok. 22 cm, a następnie umieszczono w nim odpowiednią ilość nawozu.

Pszenica ozima została wysiana w dniach 28 i 29 września 2017 roku w dość wilgotnych warunkach. Przedplonem na pierwszym polu był rzepak ozimy, a na drugim pszenica ozima. Dało to możliwość przetestowania zależności plonu od przedplonu w relacji rzepak-pszenica oraz ściernisko-pszenica.

Materiał siewny wysiewano również HORSCH Focusem TD. Próby nawozowe przeprowadzono analogicznie do rzepaku ozimego. Rozstaw rzędów redlic siewnych przy wysiewie zbóż został zmniejszony o połowę do 15 cm. Oznacza to, że dwie redlice podążały za redlicą rozluźniającą oraz że obie redlice znajdowały się z lewej i prawej strony spulchnionego rzędu.

Wyniki zbiorów 2018

Wyniki doświadczeń z pierwszych dwóch lat eksperymentu pokazały kilka bardzo wyraźnych różnic pomiędzy oboma wariantami.

Rzepak ozimy:
Już w ocenie sformułowanej jesienią 2017 roku widać wyraźne różnice w średnicy szyjki korzeniowej i wzroście nadziemnym. Nawożone warianty, zwłaszcza warianty z nawozem NP (DAP 18/46), przyciągały uwagę lepszym rozwojem przedzimowym roślin.

Wiosną można było zauważyć pewne różnice, zwłaszcza na początku ich kwitnienia. Nienawożone odmiany zaczęły znacznie wcześniej kwitnąć niż rośliny o różnym nawożeniu. Było to z pewnością spowodowane bardzo suchą wiosną 2018 roku.

Oceny pól przed zbiorami wykazały wyraźne korzyści w przypadku pól nawożonych (patrz zdjęcie). Roślina znajdująca się po lewej stronie została pobrana z luźnego, ale nie nawożonego pola. Roślina położona po prawej pochodzi z rozluźnionego wariantu nawożonego nawozem DAP. Jeśli porówna się obie rośliny, można zauważyć znaczące różnice zarówno w obszarze korzenia, jak i nad ziemią. W wariancie, gdzie gleba była spulchniona i nawieziona, korzeń palowy był wyraźnie masywniejszy i posiadał większą liczbę korzeni bocznych. Jest to ważna zaleta/atut, szczególnie w latach suchych. Również od strony wizualnej roślina ze spulchnionego i nawiezionego pola miała znacznie więcej łuszczyn/strąków. Natomiast masa tysiąca ziaren pozostaje prawie identyczna we wszystkich wariantach.

Podczas zbiorów, które miały miejsce 5 lipca 2018 roku, zebrano około 3,5 t/ha z pola niespulchnionego głęboko i nienawożonego. Natomiast nawożone i względnie głęboko spulchnione w ciągu ostatnich dwóch lat testowania odmiany wykazały średni wzrost zbiorów od 1 do 5,5 dt/ha. Największe różnice wykazało pole głęboko spulchnione i nawiezione DAP. W tym przypadku można było uzyskać wzrost zbiorów aż do 5,5 dt/ha przy zadanym poziomie wydajności.
Jeśli przyjrzymy się wynikom przeprowadzonych badań, okaże się, że wymieniony wariant był bardzo dobrze rozwinięty jesienią, posiadał bardzo dobrze rozwiniętą szyjką korzeniową, co jest podstawą wysokich zbiorów. Wydaje się więc, że zarówno wschody polowe, jak i celowe spulchnianie oraz dostarczanie składników odżywczych było odpowiednie.

Pszenica ozima:
Poletka doświadczalne z pszenicą ozimą wykazały znaczne różnice w początkowej fazie rozwoju roślin po obu przedplonach (rzepak i pszenica ozima). Łany nawiezione fosforem były wyraźnie silniejsze w porównaniu do nienawożonego poletka i tworzyły o wiele więcej pędów bocznych. W trakcie wegetacji efekt tworzenia się pędów bocznych został w znacznym stopniu zneutralizowany. W ocenie liczby źdźbeł kłosonośnych nie można było zauważyć wyraźnych różnic. Bonitacje w okresie wiosennej wegetacji wykazywały wielokrotnie różnice między wariantem nawożonym fosforem a wariantem nawożonym fosforem i potasem. Ten ostatni wydawał się lepiej rozwinięty od strony wizualnej, a na końcu miał również więcej ziaren w kłosie.  Wyniki zbiorów pszenicy ozimej po rzepaku z dnia 9 lipca 2018 roku pokazują bardzo wyraźnie, że poletka nawożone fosforem i potasem (PK), niezależnie od sposobu jego dozowania, dały o około 3 dt/ha większe plony niż poletka nawożone jedynie fosforem (P). Niestety na tych polach rok ten przyniósł zdecydowanie niższe zbiory niż średnia wydajność wynosząca w tamtym okresie 7 t/ha i nie pozwolił zobaczyć wyraźnych trendów w pszenicy ozimej.  W „normalnych” latach i przy wykorzystaniu całego potencjału plonowania tych pól zbiory wynoszą średnio 10 t/ha lub więcej. Dlatego można założyć, że przy większym poborze składników odżywczych można by dostrzec wyraźniejsze różnice.

Podsumowanie

Zbiory 2018 zostały przyćmione przez długą, dającą się we znaki suszę panującą w okolicach Bernburga. W przypadku rzepaku można było zaobserwować pierwsze wyraźne różnice w rozwoju struktury korzeni i plonu. Natomiast jeśli chodzi o zboża, badania wykazały, że rośliny rosnące na nawożonych poletkach były bardziej żywotne oraz lepiej rozwinięte i rozkrzewione. Wynika z tego, że połączenie głębokiego nawożenia fosforem i potasem w latach suchych ma pozytywny wpływ na rozwój roślin. Brak wody i długie okresy upałów działają jako czynniki bezwzględnie ograniczające wysokość plonów, dlatego wspomniane pozytywne efekty w rozwoju łanu nie zawsze utrzymują się aż do zbiorów. Zbiory z 2019 roku pozwolą na końcową ocenę eksperymentu i sformułowanie ostatecznych wniosków do celów praktycznych.